W nocy z 27 na 28 stycznia pierwszy w Polsce tramwaj autonomiczny, bez motorniczego w kokpicie, przejechał trasę z przystanku Muzeum Narodowe do Cichego Kącika. Podczas przejazdu to komputer decydował o ruszaniu z przystanku, prędkości, otwieraniu drzwi czy włączeniu dzwonka. Autonomiczną jazdę tramwaju uruchomił prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.

Na czym polega to rozwiązanie? W ramach realizowanego projektu badawczo-rozwojowego został zaprojektowany i wykonany układ sterowania autonomicznego wagonu tramwajowego typu 126N produkcji Newag SA, który komunikuje się z głównym sterownikiem tramwaju umożliwiając jazdę bez motorniczego w kabinie. System zapewnia precyzyjne sterowanie prędkością, sterowanie drzwiami, dzwonkiem oraz nadrzędnością sygnałów z pokładu pojazdu, np. hamulca bezpieczeństwa, czy hamowania nagłego.

System na podstawie nawigacji satelitarnej oraz pomiaru przebiegu drogi, pozwala na automatyczne zatrzymywanie i ruszanie tramwaju z przystanków (otwarcie, zamknięcie drzwi i uruchomienie sygnału ostrzegawczego przed ruszeniem), reaguje na ograniczenia prędkości, izolatory sekcyjne itp.

Celem projektu „Autonomizacja jazdy tramwajem jako narzędzia wspierającego pracę motorniczych” jest przede wszystkim wdrożenie tzw. „asystenta dla prowadzącego”, wspomagającego jego pracę i nadzorującego parametry jazdy w celu zwiększenia bezpieczeństwa.

Nadzór nad pracą motorniczego będzie odbywał się w zakresie: czuwania nad prędkością – zwalnianie w przypadku, gdy motorniczy jedzie za szybko w stosunku do wymagań, przerywania rozruchu przy izolatorach sekcyjnych, wykrywania przeszkód i weryfikowania możliwości przejazdu – dostosowanie prędkości, automatyzacji rozruchu i hamowania przystankowego i przy sygnalizacji świetlnej, opcjonalnie – komunikacji z sygnalizacją świetlną i dostosowaniem prędkości do cyklu świateł, tak by zapewnić płynny przejazd.

Projekt ma charakter badawczo-rozwojowy, a jego etapy obejmują:

• precyzyjne sterowanie jazdą autonomiczną z zastosowaniem systemu nawigacyjnego,
• zabudowę i testowanie układów wykrywania przeszkód,
• zaprogramowanie konkretnej trasy liniowej tramwaju, rozpoczęcie eksploatacji nadzorowanej tramwaju z zastosowanym „asystentem motorniczego”,
• ostatecznie – wdrożenie pełnej autonomizacji jazdy tramwaju w ruchu miejskim.

Prezydent Krakowa Jacek Majchrowski tak skomentował pierwszy w Polsce przejazd autonomicznego tramwaju: „Kraków jest miastem, które cały czas jest zainteresowane innowacyjnymi rozwiązaniami mającymi wpływ na poprawę bezpieczeństwa i komfortu pasażerów oraz prowadzących, a także na środowisko. To właśnie w Krakowie została uruchomiona pierwsza w Polsce regularna linia obsługiwana autobusami elektrycznymi. To u nas odbył się pierwszy przejazd autonomicznego tramwaju”.

– Wkrótce także zaprezentujemy mieszkańcom tramwaj, który na dystansie do nawet trzech kilometrów będzie mógł się poruszać bez sieci trakcyjnej. Te działania są prowadzone jednocześnie z zakupem nowych tramwajów. Tylko w tym roku do Krakowa zostanie dostarczonych 50 nowych, niskopodłogowych i klimatyzowanych tramwajów. W połowie tego roku zapadnie także decyzja w kwestii zakupu kolejnych nowoczesnych tramwajów – dodał prezydent Majchrowski.

Warto wiedzieć, że projekt autonomicznego tramwaju jest realizowany we współpracy pomiędzy Miejskim Przedsiębiorstwem Komunikacyjnym SA, Politechniką Krakowską – Instytutem Pojazdów Szynowych oraz firmami: Newag SA, Cybid sp. z o.o. i Medcom sp. z o.o.