Kapituła w tym roku nominowała do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej: Jakuba Kornhausera za “Drożdżownię” (WBPiCAK Poznań), Edwarda Pasewicza za “Och, Mitochondria” (Wydawnictwo EMG), Martę Podgórnik za “Zawsze” (Biuro Literackie), Joannę Roszak za “Tego dnia” (WBPiCAK Poznań), Marcina Świetlickiego za “Deltę Dietla” (Wydawnictwo EMG). W 2016 roku wyróżnienie zostanie przyznane po raz czwarty.
Kapituła pod przewodnictwem Joanny Orskiej obradowała w składzie: Andrij Chadanowicz (Białoruś), Bernhardt Hartmann (Niemcy), William Martin (USA-Niemcy), Abel Murcia Soriano (Hiszpania), Marian Stala (Polska), Dorota Walczak-Delanois (Polska-Belgia).
W tym roku zmienił się regulamin nagrody. Od teraz będzie ona przyznawana w dwóch kategoriach: za tom wydany oryginalnie po polsku oraz za tom przełożony na język polski. Laureatami będą zatem poeta polski i poeta obcy (oraz jego tłumacz/tłumacze).
Na prośbę Krakowskiego Biura Festiwalowego i Urzędu Miasta Krakowa Fundacja Wisławy Szymborskiej przesunęła także termin wręczenia nagrody – od tego roku będzie się ono odbywało w czasie Festiwalu Miłosza – największego wydarzenia poetyckiego realizowanego w Krakowie. Połączenie Nagrody im. Wisławy Szymborskiej i Festiwalu Miłosza stanowi także nawiązanie do Spotkań Poetów Wschodu i Zachodu, które w latach 90. organizowano w Krakowie pod patronatem obojga Noblistów.
11 czerwca 2016, w czasie uroczystej gali w Oprze Krakowskiej, dowiemy się, kto spośród nominowanych poetów zostanie laureatem Nagrody. Poznamy wtedy także laureata Nagrody im. Wisławy Szymborskiej za tom przetłumaczony na język polski.
– W 20. rocznicę otrzymania przez Wisławę Szymborską Nagrody Nobla Fundacja przygotowała ciekawy program obchodów: w ramach Festiwalu Miłosza zaplanowano premierę filmu dokumentalnego Marty Węgiel o Wisławie Szymborskiej, już za niecały miesiąc w Bolonii odbędzie się Festiwal im. Wisławy Szymborskiej współorganizowany przez Uniwersytet w Bolonii i Instytut Polski w Rzymie (konferencja naukowa, wieczór poetycki, koncert Tomasza Stańki), i po trzecie – w październiku we współpracy z Wydziałem Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego odbędzie się konferencja naukowa poświęcona Noblistce, połączona z wystawą jej mniej znanych i rzadziej publikowanych zdjęć. Wreszcie 10 grudnia w rocznicę wręczenia Nagrody Nobla Wisławie Szymborskiej Fundacja zorganizuje koncert muzyki poważnej inspirowanej twórczością W. Szymborskiej. Koncert odbędzie się w Muzeum Historii Żydów “Polin” w Warszawie – poinformował podczas konferencji Michał Rusinek, Prezes Fundacji.
– Kraków dąży do kumulowania wydarzeń literackich w jednym czasie. Dlatego właśnie Festiwal Miłosza, Festiwal Literatury dla Dzieci, wręczenie Nagrody im. Wisławy Szymborskiej oraz Noc Poezji odbędą się w tym samym miesiącu – w czerwcu. Można powiedzieć że w tym roku to czerwiec będzie najbardziej literackim miesiącem w Krakowie, mamy też nadzieję że będzie to trend, który przedłuży się na kolejne lata – zaznaczył Andrzej Kulig.
W tym roku do Nagrody im. Wisławy Szymborskiej zgłoszono 211 książek, w tym kilkanaście tłumaczonych. Nagrodą jest kwota 200 tyś złotych – do podziału dla zwycięzców oraz tłumacza.
O nominowanych:
Jakub Kornhauser odnawia język, którym posługujemy się do opisu świata. Za pomocą statycznych opisów, stanowiących ważną część “Drożdżowni”, przedstawia świat pełen niepokoju, jakby przed katastrofą. Zwykłe czynności, przedmioty, znaczenia ujęte są w pełen dramatyzmu obrazek, który tylko pozornie wydaje się spójny. Zawarta w nich energia przypomina poruszoną linię z obrazów Chaima Soutine’a, Paula Klee, Egona Schielego, na których często powołuje się autor.
W poezji Edwarda Pasewicza najważniejsze wydaje się testowanie możliwości, jakie daje język. W “Och, Mitochondria” na pierwszy plan wysuwa się cielesność rozumiana jako znak, cielesność postrzegana na różne sposoby i na wielu poziomach. Ciało podlega tu obserwacji mikrobiologicznej i genetycznej, ale ważna dla autora jest też perspektywa życia społecznego i politycznego.
Tom “Zawsze” Marty Podgórnik wyróżnia się ostrym, feministycznym głosem, osobistym i intymnym tonem. Z pozycji kobiety Podgórnik czyni siłę i materię swojej poezji. Radykalizuje różne formy popularne i tradycyjne, takie jak piosenka kabaretowa, ballada czy baśń, ale nasyca je dosłownością, okrucieństwem, głębokimi i silnymi emocjami.
Joanna Roszak, poetka, autorka książek poetyckich i prac literaturoznawczych, zajmuje się pograniczem literatury polskiej, niemieckiej i żydowskiej. W “Tego dnia” najciekawsze wydają się wątki związane ze śmiercią, jej istotą i konsekwencjami. Bohaterami tej poezji są często zwierzęta: psy, koty, ptaki. Jej poezja wyrasta z tradycji awangardowej, naśladuje zwykłą mowę, ale dodaje jej zaskakujące zwroty. Roszak pozostaje w elipsie, niedopowiedzeniu, zawiesza sens i daje nam możliwość rozgałęzienia jego znaczeń.
W “Delcie Dietla” Marcina Świetlickiego powracają motywy znane już u poety: miasto, wiersze o literaturze, które sam nazywa “nabożnymi”. Świetlicki przepracowuje poetykę protest-songu, choć w przewrotny sposób robi to w rytmie heksametru. Jednocześnie jednak pojawia się motyw bardzo osobisty – śmierci ojca i żałoby oraz konieczność rozliczenia się z obowiązkami wobec zmarłych.
