Nagrody Miasta Krakowa, które mają kilkuwiekową tradycję, pozwalają wyróżnić osoby, których działania przekładają się na znaczenie i rozwój miasta w dziedzinach kultury, sztuki, nauki, techniki, a także sportu. Przyznawanie tytułów Mecenasów Krakowa pozwala natomiast podziękować firmom, instytucjom i osobom, które wymiernie wspierają krakowską kulturę. Znamy już laureatów obydwóch wyróżnień.
‒ Wszyscy mamy świadomość znaczenia, roli i siły krakowskiej kultury. W naszym mieście wielowiekowe bezcenne dziedzictwo łączy się ze sztuką w różnych odsłonach. Kraków to przestrzeń prezentowania kultury i sztuki oraz dom dla jej twórców. To jednocześnie miasto, w którym ważna jest nauka i osiągnięcia na tym polu umożliwiające stały rozwój. Zarówno osoby związane ze sztuką, jak też nauką i sportem, i mające w tych obszarach liczne osiągnięcia, honorujemy w ramach przyznawanych corocznie Nagród Miasta Krakowa. Serdecznie gratuluję wszystkim laureatom i kibicuję ich dalszym działaniom. Dziękuję także Mecenasom Krakowa – taka postawa i zaangażowanie w kreowanie i promowanie krakowskiej kultury w połączeniu z działaniami miasta, artystów i twórców oraz nieodłączną troską o dziedzictwo pozwalają Krakowowi szczycić się tytułem polskiej stolicy kultury ‒ mówi Jacek Majchrowski, prezydent Krakowa.
Nagrody Miasta Krakowa 2021
Historia nagradzania ludzi szczególnie zasłużonych dla miasta ma w Krakowie wielowiekową tradycję. Pierwszym znanym z nazwiska laureatem nagrody był Mikołaj Jaskier, którego w 1535 roku uhonorowano za kodyfikację prawa miejskiego. Obecnie Nagrody Miasta Krakowa przyznawane są za osiągnięcia dwóch lat poprzedzających rok ubiegania się o ten zaszczyt lub za całokształt dokonań. Wyróżnienia otrzymują także autorzy najlepszych prac doktorskich i dyplomowych obronionych w danym roku na krakowskich uczelniach.
Prezydent miasta każdego roku powołuje komisję złożoną w większości z profesorów szkół wyższych, która po analizie wniosków przyznaje nagrody w trzech dziedzinach: „Kultura i sztuka”, „Nauka i technika” oraz „Sport”. Kandydatów proponują instytucje artystyczne, uczelnie, instytuty naukowo-badawcze, towarzystwa i związki twórcze, a także inne organizacje. Po zapoznaniu się z ustaleniami komisji ostateczną decyzję o przyznaniu wyróżnienia podejmuje prezydent miasta.
Nagrody Miasta Krakowa stanowią najwyższy wyraz uznania dla dokonań laureatów. Ich pasja i praca sprawiają, że Kraków jest postrzegany w Polsce i na świecie jako miejsce o niezwykłym potencjale twórczym ‒ jako miasto nowoczesne, otwarte na nowatorskie myśli oraz działania zarówno artystyczne, jak i naukowe.
Laureatami Nagród Miasta Krakowa 2021 zostali:
w dziedzinie „Kultura i sztuka”:
- Witold Bereś ‒ dziennikarz, autor książek, scenarzysta, reżyser i producent filmowy; redaktor naczelny miesięcznika społeczno-kulturalnego „Kraków” wydawanego przez Bibliotekę Kraków
- prof. Wiesław Delimat ‒ organista i dyrygent, profesor Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, który współpracuje z wieloma zespołami chóralnymi i orkiestrowymi
- Joanna Gościej-Lewińska, której wieloletnia praca w Galerii Centrum Nowohuckiego Centrum Kultury znacząco przyczyniła się do rozwoju życia kulturalnego Nowej Huty
- prof. Władysław Pluta ‒ wybitny polski plakacista, uczestnik wielu międzynarodowych wystaw i laureat licznych nagród w dziedzinie projektowania plakatu i książki, a także wyróżnień za działalność artystyczną i pedagogiczną
- Michał Zabłocki ‒ poeta, autor tekstów piosenek, scenarzysta, reżyser i producent spektakli oraz widowisk muzycznych. Współpracował z kabaretem Piwnica pod Baranami i licznym gronem artystów. Inicjator i organizator Dyskusyjnych Klubów Czytelniczych w Krakowie; pomysłodawca kwartalnika literackiego „Czas Literatury” wydawanego od 2018 roku przez Bibliotekę Kraków.
w dziedzinie „Nauka i technika”:
- dr Jarosław Duda ‒ naukowiec, autor metody nazwanej kodowaniem ANS (z ang. Asymmetric Numeral Systems), która stała się podstawowym językiem światowej elektroniki, smartfonów, komputerów, a w przyszłości też robotów i cybernetyki, i zrewolucjonizowała cały świat
- prof. dr hab. Krzysztof Pyrć ‒ wirusolog, twórca i kierownik Pracowni Wirusologii w Małopolskim Centrum Biotechnologii UJ. Lider grupy badawczej Virogenetics, autor licznych publikacji naukowych. W 2020 r. został powołany do zespołu doradczego Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego do spraw działań związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, jest zaangażowany w pracę różnych zespołów zajmujących się tematem pandemii
- zespół w składzie: prof. dr hab. Wojciech Branicki, dr hab. inż. Paweł Łabaj. W odpowiedzi na wybuch epidemii COVID-19 w Polsce powstał interdyscyplinarny zespół ds. badań nad wirusem SARS-CoV-2, który rozpoczął wielokierunkowe badania umożliwiające monitorowanie obecności wirusa w Krakowie, jego diagnostykę i śledzenie ewolucji, a także badania nad biologią zakażenia i nowymi lekami. Prof. dr hab. Wojciech Branicki oraz dr hab. inż. Paweł Łabaj są kierownikami grup badawczych w Małopolskim Centrum Biotechnologii Uniwersytetu Jagiellońskiego.
w dziedzinie „Sport”:
- Sobiesław Zasada ‒ kierowca rajdowy, sportowiec, ekonomista i przedsiębiorca, trzykrotny mistrz Europy (1966, 1967, 1971) i trzykrotny wicemistrz Europy w rajdach (1968, 1969, 1972), który jedenaście razy został mistrzem Polski. Sobiesław Zasada jest zwycięzcą 148 rajdów samochodowych, autorem książek opisujących rajdowe przygody oraz odnoszących się do techniki i bezpieczeństwa jazdy. Laureat licznych nagród i wyróżnień
- Wyróżnienia za prace dyplomowe otrzymali Kinga Bazan, Alina Krystyna Lis-Przybek, Kamila Łabno-Hajduk oraz Mariusz Madej.
Dodatkowe informacje o laureatach Nagrody Miasta Krakowa 2021 można znaleźć tutaj.
Mecenas Kultury Krakowa 2020
W 1996 r. Rada Miasta Krakowa ustanowiła doroczny tytuł „Mecenas Kultury Krakowa” przyznawany za działania na rzecz przedsięwzięć kulturalnych i artystycznych, zabytków i dziedzictwa niematerialnego miasta, a także za działania medialne na rzecz promocji kultury, sztuki oraz zabytków i dziedzictwa niematerialnego Krakowa. Wyróżnienie ma na celu wspieranie i rozwijanie współpracy pomiędzy firmami a środowiskiem artystycznym, instytucjami kultury oraz gospodarzami obiektów zabytkowych na terenie Krakowa.
Nagrody przyznawane są w trzech kategoriach: „za finansowanie działalności organizacji prowadzących działalność w zakresie kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego oraz krakowskich instytucji kultury”, „za działania na rzecz zabytków i dziedzictwa niematerialnego Krakowa”, a także „za działania medialne na rzecz promocji kultury, sztuki oraz zabytków i dziedzictwa niematerialnego Krakowa”.
Spośród jedenastu wniosków o przyznanie nagrody Mecenas Kultury Krakowa 2020, Bractwo Mecenatu Kultury Krakowa do otrzymania nagrody rekomendowało kandydaturę Suempol Sp. z o.o., prof. Czesława Dźwigaja oraz AMS SA. Prezydent Krakowa przychylił się do wniosku Bractwa i przyznał trzy statuetki w trzech kategoriach.
Za finansowanie organizacji prowadzących działalność w zakresie kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego oraz krakowskich instytucji kultury tytuł Mecenasa otrzymała firma Suempol, która wspiera inicjatywy kulturalne realizowane przez Krakowskie Biuro Festiwalowe.
Za działania na rzecz zabytków i dziedzictwa niematerialnego Krakowa wyróżniono prof. Czesława Dźwigaja, który zaprojektował i zrealizował na terenie Krakowa szesnaście pomników oraz kilkadziesiąt tablic i monumentalnych kompozycji rzeźbiarskich, w tym szereg artystycznych obiektów przestrzennych i kameralnych rzeźb parkowych.
Za działania medialne na rzecz promocji kultury, sztuki oraz zabytków i dziedzictwa niematerialnego Krakowa tytuł Mecenasa otrzymał firma AMS SA, który wspiera działania kilku instytucji kultury prężnie funkcjonujących w Krakowie. W 2020 r. firma zrealizowała kampanię promocyjną dla trzech projektów wystawienniczych w Muzeum Narodowym w Krakowie, była partnerem wystawy realizowanej przez Zamek Królewski na Wawelu – Państwowe Zbiory Sztuki w Krakowie oraz zaangażowała się w projekt kampanii społecznej „Inaczej niż zawsze, jak zawsze – razem” realizowanej przez KBF. Celem tej wystawy było wsparcie krakowian w radzeniu sobie z kwarantannową codziennością.
Laureaci mają prawo używania tytułu „Mecenasa Kultury Krakowa” z zaznaczeniem roku, w którym otrzymali nagrodę. Zostają uhonorowani statuetką „Mecenas Kultury Krakowa” autorstwa krakowskiego rzeźbiarza Kazimierza Adamskiego. Otrzymują także dyplom zaprojektowany przez profesora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie Adama Miratyńskiego oraz pamiątkowy znaczek. Dodatkowe informacje o laureatach, który otrzymali tytuł Mecenasów Kultury Krakowa 2020 można znaleźć tutaj.
Laureaci Nagród Miasta Krakowa 2021 oraz Mecenasi Kultury Krakowa 2020 otrzymali medale, statuetki i dyplomy podczas uroczystej gali z udziałem prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego, przewodniczącego Rady Miasta Krakowa Dominika Jaśkowca oraz prof. Jana Ostrowskiego, przewodniczącego Komisji Nagród. Podziękowanie w imieniu laureatów wygłosił Witold Bereś. Gala odbyła się 7 grudnia w Krakowskim Teatrze Variete. Uroczystość uświetnił występ chóru Pro Musica Mundi.
