Dziś, 2 lipca świętujemy 100. rocznicę urodzin Wisławy Szymborskiej. Kraków czci jubileusz noblistki m.in. otwierając park Szymborskiej przy ul. Karmelickiej.

Senat Rzeczypospolitej Polskiej zdecydował, że poetka została patronką roku 2023. Uroczyste otwarcie parku, na które zaprasza Miasto Kraków i Fundacja Wisławy Szymborskiej, odbyło się dzisiaj, 2 lipca o godz. 14.00.

Utworzony przez miasto park powstał dzięki inicjatywie, którą w ramach budżetu obywatelskiego poparło blisko 9 tys. krakowian. Kiedy pojawił się pomysł, by park otrzymał imię poetki, aprobatę wyraziło 3 360 osób z całej Polski, podpisując petycję „TAK dla parku im. Wisławy Szymborskiej”.

Otwarciu będzie towarzyszył piknik zorganizowany przez miasto we współpracy z Fundacją Wisławy Szymborskiej oraz partnerami zaangażowanymi w obchody Roku Szymborskiej.

− Radziwiłłowska 29, Krupnicza 22, Chocimska 19, Królewska 82, Piastowska 46 – adresy, pod którymi poetka mieszkała, ale też Wiślna 22, gdzie mieściła się redakcja „Życia Literackiego”, plac Nowowiejski, gdzie robiła zakupy czy Bracka 3, gdzie można było ją spotkać na kawie – wiele miejsc w Krakowie jest związanych z Wisławą Szymborską. Cieszę się, że do tej listy dołączy teraz park przy ul. Karmelickiej. To, obok wracania do jej twórczości, najlepsza forma upamiętnienia tej wyjątkowej postaci, której rola jest nie do przecenienia zarówno dla świata poezji i literatury, jak i dla kultury naszego miasta – mówi prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.

– Cieszę się, że nasze miasto nie wzniosło pomnika Wisławy Szymborskiej, ale że jej „pomnik” zasiało i posadziło. Upamiętniło ją w takiej formie, która – jestem przekonany – jej by najbardziej odpowiadała. W parku można przeżyć radość czytania, a może i pisania. Leżeć na trawie i podziwiać paradujące nad nami chmury. Rozmawiać z kamieniem lub wsłuchiwać się w milczenie roślin. Zakochać się od pierwszego wejrzenia, miłością najlepiej szczęśliwą. Przyglądać się cudom pierwszym lepszym. Rozważać możliwości. Zdumiewać się. Na wszelki wypadek powątpiewać, czy to, co ważne, ważniejsze jest od nieważnego. W niedzielę – dziękować swojemu sercu, że nie marudzi. Czytać listy umarłych. Dzielić się wrażeniami z teatru. Obmyślać świat – wydanie drugie. I pamiętać, że nic dwa razy się nie zdarza. I nie zdarzy – mówi Michał Rusinek, prezes Fundacji Wisławy Szymborskiej.

Wolę kolor zielony

„Wolę kolor zielony” pisała Wisława Szymborska w wierszu „Możliwości”. I tej zieleni z pewnością nie zabraknie w nowo otwartym parku. Zamiast betonowego parkingu, który funkcjonował tam wcześniej, powstała przyjazna, zielona przestrzeń, podzielona na różnobarwne ogrody.

Niewielki sad z drzewami owocowymi to nawiązanie do sadów karmelitów, które kiedyś znajdowały się w tym miejscu. Półokrągła przestrzeń w centrum parku, porośnięta trawą i kwiatami, to z kolei nawiązanie do placu apelowego funkcjonujących w tym miejscu austriackich koszar. Wzdłuż głównej alei zobaczymy opadający kaskadowo strumyk z nasadzoną roślinnością wodną. Woda retencjonowana z dachu pobliskiej biblioteki będzie służyła do podlewania roślin. Nie zabraknie również części leśnej, dającej schronienie zwłaszcza w cieplejsze dni.

Miejsce betonowych płyt zajęła teraz zieleń oraz infrastruktura dająca możliwość odpoczynku i rekreacji. W kolorowym ogrodzie w samym centrum miasta pojawi się aż 125 drzew, m.in. klonów, grabów, topoli, kasztanowców, a także drzew owocowych, takich, jak jabłonie, grusze, wiśnie, czereśnie i śliwy. Zieleń niższą wypełni ponad 1,6 tys. różnych krzewów, m.in. bez czarny, lilak pospolity, kalina wonna, hortensje, róże czy porzeczki. Przygotowujący park Zarząd Zieleni Miejskiej zasadził też ponad 18 tys. bylin i ponad 70 tys. cebul.

Wśród zieleni znajdziemy poetyckie cytaty ze wspomnianego wiersza „Możliwości”. Obok parku, na ścianie budynku na ul. Karmelickiej 28, powstaje mural zaprojektowany przez grafików firmy Medicine. Jego centralnym elementem jest wiersz „Nic dwa razy”, a towarzyszą mu grafiki korespondujące z inną dziedziną artystycznej działalności poetki – kolażami. Odwiedzając park, będzie można usiąść na ławce wśród zieleni i oddać się lekturze ulubionej książki, niekoniecznie poetyckiej. O dostęp do ciekawych lektur zadba bowiem sąsiadująca z parkiem Wojewódzka Biblioteka Publiczna.

Wolę wyjątki │ Wolę stare ilustracje w prążki

Na 2 lipca zaplanowano liczne atrakcje dla dzieci i dorosłych. O godzinie 10.00 rozpoczął się spacer tematyczny zorganizowany przez Dzielnicę I: Szlakiem „Szymborskiej we wspomnieniach”. Uczestników poprowadziła krakowska przewodniczka Agnieszka Kuźma. W godzinach 11.00–15.00 na zabawy literackie, warsztaty i konkurs zaprosiła Biblioteka Kraków. Wydawnictwa i gadżety związane z noblistką można było znaleźć na stoisku księgarni De RevolutionibusBooks, a na stoisku firmy Medicine można było przedpremierowo kupić ubrania z kolekcji przygotowanej z okazji 100. rocznicy urodzin poetki. Tych, którzy zastanawiają się, jakie lody lubiła poetka, zaproszono do punktu przygotowanego przez firmę Good Lood.

O godz. 14.00 odbyło się oficjalne otwarcie z udziałem władz miasta i przedstawicieli Fundacji im. Wisławy Szymborskiej, Senatu RP oraz aktywistów miejskich. Wybrane utwory poetki odczytali wówczas aktorzy Teatru Bagatela i Teatru Groteska. Usłyszeć można było także ulubione standardy jazzowe Wisławy Szymborskiej. Dla uczestników tego wyjątkowego urodzinowego pikniku zagrał Luka Mazur Quartet.

Na terenie parku została także pokazana wystawa podsumowująca dziesięć lat Budżetu Obywatelskiego Miasta Krakowa, przedstawiciele Dzielnicy I rozdawali „Spacerownik”, a ZZM mapy „Trasy spacerowej szlakiem Wisławy Szymborskiej” oraz „Zielonych miejsc Krakowa”. Realizację pikniku koordynowało Krakowskie Forum Kultury.

Wisława Szymborska na Dolnych Młynów

Przy okazji otwarcia parku, Fundacja im. Wisławy Szymborskiej i firma NOHO Investment zaprosiły artystów do stworzenia własnych interpretacji wybranego przez siebie wiersza na ponad 120-metrowym ogrodzeniu przy ul. Dolnych Młynów 10. Odsłonięcie odbyło się 2 lipca o godz. 10.00.

W projekcie udział wzięli artyści:

• Opiemme – pochodzący z Włoch twórca street art, słynący z poezji publicznej; jego dzieła można podziwiać m.in. w Paryżu, Barcelonie, Turynie czy Sewilli
• Alicja Biała – artystka pracująca w różnych technikach i skalach, absolwentka The Royal Drawing School w Londynie
• Marcin Maciejowski – malarz i rysownik, absolwent ASP w Krakowie, laureat nagrody „Paszportu Polityki”
• Bolesław Chromry – rysownik, malarz, ilustrator i poeta

Ideą projektu jest oddanie hołdu poetce i stworzenie swoistego dialogu słowa w formie sztuki ulicznej. Więcej informacji o projekcie na stronie internetowej nohoart.pl.

Miasto literatury

Otwarcie parku im. Wisławy Szymborskiej odbyło się w roku jubileuszowym Krakowa Miasta Literatury UNESCO. W październiku minie dziesięć lat, od kiedy Kraków dołączył do sieci miast kreatywnych w dziedzinie literatury – jako 7. miasto świata i drugie nieanglojęzyczne. Przyznanie tytułu było docenieniem potencjału krakowskiego środowiska literackiego, stało się też impulsem dla miasta do rozwoju i wzmocnienia działań na rzecz literackiego dziedzictwa kulturowego i wsparcia lokalnego rynku książki.

W związku z jubileuszem, KBF, operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, wspólnie z platformą Woblink, przygotował specjalną, lipcową edycję akcji „Czytaj PL”, podczas której czytelnicy z całej Polski otrzymają darmowy dostęp do dziesięciu krakowskich książek w formie audiobooków i ebooków, w tym m.in. „Wierszy wszystkich” Wisławy Szymborskiej. Warto dodać, że twórczość poetki będzie dostępna w formie ebooka po raz pierwszy w historii.

Partnerzy wydarzenia: Zarząd Zieleni Miejskiej, Biblioteka Kraków, De Revolutionibus Books, Teatr Groteska, Teatr Bagatela, Dzielnica I Stare Miasto, Krakowskie Forum Kultury, Wodociągi Miasta Kraków, Medicine, Good Lood.