Nad 7. edycją Nocy Poezji w Krakowie unosił się będzie duch Stanisława Wyspiańskiego – niebawem minie 110. rocznica śmierci wielkiego pisarza i poety, człowieka teatru, malarza i rysownika. O tym, jak autor „Wesela” inspiruje współczesnych, przekonamy się już w nocy z 7 na 8 października. O tym, co przed nami, opowiadali podczas konferencji prasowej wiceprezydent Krakowa Andrzej Kulig oraz przedstawiciele instytucji zaangażowanych w to święto poezji: Bronisław Maj, Jerzy Zoń, Małgorzata Jezutek, Stanisław Dziedzic, Jakub Baran i Andrzej Wełmiński.

– Cieszę się, że mogę zaprosić mieszkańców Krakowa na tegoroczną wyjątkową Noc Poezji, czyli cykl wydarzeń poetyckich, które odbywać się będą w różnych lokalizacjach, od wnętrz magistratu, przez instytucje i domy kultury, po przestrzenie otwarte, jak Rynek Główny czy Rynek Podgórski. Dzisiejsze czasy potrzebują poezji, która sprzyja kształtowaniu umysłów i refleksji. Zachęcam do udziału w najróżniejszych formach poetyckich – powiedział zastępca prezydenta Krakowa ds. polityki społecznej, kultury i promocji miasta Andrzej Kulig podczas konferencji prasowej zapowiadającej 7. Noc Poezji. Podziękował też instytucjom miejskim, wojewódzkim oraz organizacjom pozarządowym, takim jak Korporacja Ha!art i Fundacja Teresy i Andrzeja Wełmińskich, za ciekawe pomysły i zaangażowanie w organizację wydarzenia.

Przed nami liczne spotkania poetyckie, często z udziałem autorów, czytanie poezji, spektakle, dyskusje, spacery śladami Wyspiańskiego, rodzinna gra miejska, a nawet pokaz mody inspirowany twórczością Wyspiańskiego. Nie zabraknie też poetyckich eksperymentów.

Cytat z dramatu Stanisława Wyspiańskiego: „Co się w duszy komu gra, co kto w swoich widzi snach” to motyw przewodni tegorocznej Nocy Poezji w Krakowie. Teksty literackie Wyspiańskiego, choć obecne w programach szkolnych, nie są łatwe do czytania dla młodych pokoleń, odwołują się bowiem szeroko do wiedzy z zakresu historii Polski, relacji społecznych i obyczajów epoki, w której artysta tworzył, wreszcie świata antycznego i mitów.

Noc Poezji 2017 to znakomita okazja zarówno do przybliżenia osoby i twórczości Wyspiańskiego, jak i do dyskusji o roli poety we współczesnym świecie. Czy poezja jest nam dziś potrzebna? Czy potrzebujemy poetów? „Cóż po poecie?” – to temat spotkania, które odbędzie się w Sali Obrad Rady Miasta Krakowa. Wiersze własne oraz innych autorów, dotyczące kondycji poety i jego roli w społeczeństwie, czytać będą: Józef Baran, Wojciech Bonowicz, Ryszard Krynicki, Leszek Aleksander Moczulski, Jakub Kornhauser, Julian Kornhauser, Jan Polkowski, Stanisław Stabro, Adam Ziemianin. Spotkanie poprowadzi Bronisław Maj, który podczas konferencji prasowej zaprezentował debiutancki tomik poetycki Beaty Bronakowskiej-Sanak pt. „Proś o kolor”, nagrodzony w 4. edycji Konkursu im. Anny Świrszczyńskiej.

– Anna Świrszczyńska była wybitną krakowską poetką. W konkursie jej imienia startują poeci, którzy chcą wydać swoją pierwszą książkę poetycką. Myślę, że tomik Beaty Bronakowskiej-Sanak pt. „Proś o kolor”, nagrodzony w tym roku, bardzo spodobałby się patronce konkursu. Zróbmy pozytywne zamieszanie wokół tej książki, bo jest tego warta – powiedział Bronisław Maj, zapraszając na spotkanie z laureatką. Odbędzie się ono w Klubie Pod Jaszczurami, w sali dawnego Teatru 38, w sobotę 7 października o godz. 14:00. Tomik został wydany przez Miasto Kraków i Wydawnictwo Universitas. Uczestnicy spotkania otrzymają nagrodzoną książkę (nieodpłatnie).

W plener zabierze nas Teatr KTO, który specjalnie na Noc Poezji przygotował widowisko pt. „Weselisko”, oparte na motywach dramatu Stanisława Wyspiańskiego, wg scenariusza Bronisława Maja i Jerzego Zonia, w reżyserii Jerzego Zonia, w oprawie scenograficznej Joanny Jaśko-Sroki. Oprawę muzyczną przygotowała Joanna Słowińska z Zespołem. Tym razem widowisko odbędzie się na Rynku Podgórskim. – To przestrzeń bardziej kameralna niż Rynek Główny. Spektakl rozpocznie się o godz. 18:00 i jak na prawdziwym polskim weselu nie zabraknie poczęstunku z naparstkiem wódki, będą krzesła dla publiczności, wystarczy się tylko ciepło ubrać – zachęcał Jerzy Zoń, dyrektor Teatru KTO. – Chcemy pokazać polskie wesele AD 2017, portret gości weselnych, współczesny stan świadomości – dodał.

W widowisku wystąpią znakomici aktorzy, ulubieńcy publiczności, m.in.: Aleksandra Batko, Anna Dymna, Ewelina Przybyła, Beata Schimscheiner, Dorota Segda, Joanna Słowińska, Marta Zoń, Krzysztof Jędrysek, Edward Linde Lubaszenko, Ryszard Łukowski, Franciszek Muła, Adam Nawojczyk, Krzysztof Orzechowski, Marek Pyś, Jan Romanowski, Tomasz Schimscheiner, Wiesław Smełka, Bogusław Sobczuk, Łukasz Szczepanowski, Karol Śmiałek, Jerzy Trela oraz aktorzy Teatru KTO, tancerze, a także Zespół Pieśni i Tańca „Krakowiacy”.

W tym roku świętujemy także stulecie awangardy w Polsce. Z tej okazji Fundacja Ha!art zaprasza na multimedialną prezentację adaptacji najbardziej klasycznego, rozkwitającego wiersza Tadeusza Peipera, napisanego w 1924 r. Wykorzystana zostanie specjalnie stworzona mobilna aplikacja reagująca z czujnikami iBeacon, które pozwalają stworzyć utwór w przestrzeni „internetu rzeczy”.

– Chcemy pokazywać i promować poezję nową, eksperymentalną, znaną jedynie gronu zapaleńców – mówił Jakub Baran z Fundacji Korporacja Ha!art. Tadeusz Peiper, twórca i teoretyk tzw. Awangardy Krakowskiej, funkcjonował w nurtach awangard europejskich (zwłaszcza francuskiej, hiszpańskiej), będąc łącznikiem między wschodnimi a zachodnimi trendami. Prezentacja odbędzie się w Artetece Wojewódzkiej Biblioteki Publicznej w Krakowie z udziałem autorów adaptacji – Piotra Mareckiego i Jana Argasińskiego.

„Zegar Bezczasowości”, poemat w formie zegara miejskiego, transkontynentalny projekt łączący poezję ze sztuką nowych mediów i architekturą, w samo południe przedstawi Zenon Fajfer (Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie, ul. Rajska 1). Katarzyna Bazarnik, w ramach projektu „Od Wyspiańskiego do liberatury”, opowiadać będzie natomiast o nowym gatunku literackim, o twórczości totalnej, jaką jest liberatura.

Wśród licznych zaplanowanych na tę noc spotkań warto wymienić także spektakl według pomysłu i w reżyserii Ewy Korneckiej (Fundacja Loch Camelot) „Tylko Chochoł gra wciąż namiętnie…”, czy szeroko zakrojony projekt „Chochoły i paralusy”, przygotowany przez Ośrodek Kultury Kraków-Nowa Huta, obejmujący „Sąd nad Stanisławem”, na podstawie skargi skierowanej przeciwko autorowi „Wesela” do sądu przez Żyda z Wesela.

Ponadto na krakowian czekają: szereg warsztatów plastycznych, warsztaty literackie, wreszcie swoisty pochód chochołów (os. Wolica), zakończony poetycką biesiadą przy krakowskiej poezji. Zabawom z językiem Wyspiańskiego podczas warsztatów literackich będą towarzyszyły: wspólne rymowanie, słowne rozsypanki, skojarzenia i kalambury. Podczas zajęć zostaną również wykonane fotografie uczestników z monidłami wzorowanymi na „dziecięcych” obrazach Wyspiańskiego. Zajęcia zakończy wspólny taniec i stworzenie żywego obrazu na wzór dzieła malarskiego Stanisława Kuczborskiego „Taniec wokół chochoła” (1904).

– Po raz pierwszy Ośrodek Kultury Kraków-Nowa Huta tak aktywnie włącza się w organizację Nocy Poezji – mówiła jego dyrektor Małgorzata Jezutek. – Wychodzimy w peryferia Nowej Huty, w te miejsca, gdzie mieszkańcy dbają o lokalną tradycję, a strój ludowy jest czymś naturalnym podczas takich wydarzeń jak dożynki. Chciałabym zwrócić uwagę na różnorodność programową naszej oferty. Zapraszamy na warsztaty literackie i plastyczne, podczas których będą tworzone chochoły i lampiony poezji, koncert poezji śpiewanej, inscenizacje, głośne czytanie fragmentów „Wesela”, dzieła ważnego dla obszaru wsi podkrakowskiej. Chcemy, by mieszkańcy byli nie tylko odbiorcami, ale i współuczestnikami i twórcami tego, co się będzie działo.

Poezja teatru, ze względu na osobę patrona tegorocznej Nocy Poezji, będzie jej istotnym wątkiem. Poza wspomnianym widowiskiem obejrzymy kilka przedstawień teatralnych.

Biblioteka Kraków zaprasza na plac Jana Nowaka-Jeziorańskiego na widowisko „Cienie Wesela Stanisława Wyspiańskiego”, oparte na motywach „Wesela”, przygotowane we współpracy z Teatrem Otwartym TO (teatr cieni). Widowisko będzie odbywało się w oknach zabytkowego budynku Dworca Głównego: widz będzie obserwował cienie rzucane przez lalki oraz rekwizyty, stworzone specjalnie na potrzeby spektaklu, i wsłuchiwał się w wygłaszane „zza kadru” przez aktorów kwestie. – Chcemy promować dobrą poezję śpiewaną, bo to dziś wielka wartość – podkreślał Stanisław Dziedzic, dyrektor Biblioteki Kraków.

Wśród projektów Biblioteki Kraków warto zwrócić także uwagę na koncert poetycko-muzyczny „Taniec z ziemią”, podczas którego – w sali Teatru 38 (Klub Pod Jaszczurami) – zaprezentowane zostaną wiersze Józefa Barana i piosenki skomponowane do jego słów przez Andrzeja Zaryckiego. Z poetą wystąpi m.in. znana i lubiana powszechnie aktorka Beata Paluch.

Na Rynku Głównym (od strony Ratusza) odbędzie się spektakl poetycki „Zabiłem brata mego…”, zrealizowany przez Teatr Hothaus, dedykowany książce. Artyści przedstawią intelektualny schemat ścieżki rozwoju ludzkości w ciągu ostatnich pięciu stuleci: od pokoju dziecinnego do uniwersytetu i z powrotem do pokoju dziecinnego…, zwracając uwagę na rolę książki, niegdyś adresowanej do niewielu rozproszonych tu i ówdzie ludzi, dziś redukowanej do streszczenia czy memu.

Fundacja Teresy i Andrzeja Wełmińskich przedstawi inspirowany twórczością i życiem Bruno Schulza spektakl poetycki „Kometa”, realizowany z międzynarodowym zespołem Third Arrangement. Miejscem prezentacji będzie Ośrodek Dokumentacji Sztuki Tadeusza Kantora Cricoteka przy ul. Nadwiślańskiej 2-4.

Wśród wielu spotkań z poezją warto zaprosić na czytanie „Niepokoju” Tadeusza Różewicza w 70. rocznicę wydania do klubu Alchemia na krakowskim Kazimierzu. Utwory czytać będą krakowscy aktorzy i miłośnicy twórczości Różewicza, słowo wstępne wygłosi Tomasz Kunz.

W Księgarni pod Globusem z kolei (ul. Długa 1) odbędzie się spotkanie z Anną Grochowską, autorką monografii „Wszystkie drogi prowadzą na Krupniczą” (Kraków 2017), które poprowadzi Małgorzata I. Niemczyńska.

W Muzeum Witrażu, al. Krasińskiego 23, zostaną odsłonięte obszerne części odtwarzanego właśnie witrażu Stanisława Wyspiańskiego „Apollo spętany”, połączone z prezentacją fragmentów poematu Michała Zabłockiego pod tym samym tytułem.

W 30. rocznicę śmierci Romana Brandstaettera jego wiersze i osoba zostaną przypomniane w kościele Sióstr Prezentek przy ul. św. Jana 7.

Własną twórczość autorzy będą mogli zaprezentować w Cytat Cafe na krakowskim Kazimierzu, ul. Miodowa 23, podczas krakowskiej Nocy Poezji w Szuflandii.

To tylko wybrane propozycje z programu tegorocznej edycji Nocy Poezji. Szczegółowy program wkrótce na stronie: www.krakowskienoce.pl.