4 grudnia miną dwa lata od rozpoczęcia kolejnej kadencji Jacka Majchrowskiego na stanowisku Prezydenta Miasta Krakowa. Co w tym czasie zmieniło się w naszym mieście? Które części programu zostały już zrealizowane? Jakie działania jeszcze przed nami?
– Mój program wyborczy sprzed dwóch lat, który zyskał uznanie w oczach mieszkańców jest obliczony na cztery lata kadencji. Trudno więc już dziś podsumowywać całe cztery lata. Na półmetku mogę powiedzieć, że wiele z elementów zawartych w programie już zostało zrealizowanych, część jest w trakcie realizacji. Przed nami kolejne zadania, których wspólnym mianownikiem – co podkreślałem wielokrotnie – jest poprawa komfortu życia w mieście – mówił Prezydent Krakowa Jacek Majchrowski podczas konferencji prasowej zorganizowanej na półmetku kadencji.
Prezydent podkreślił, że mijające dwa lata, a szczególnie ten rok upłynął pod znakiem przygotowań i organizacji Światowych Dni Młodzieży, intensywnej wymiany pieców węglowych na ekologiczne ogrzewanie i zmian w podejściu do zieleni w mieście. – Szczególnie chcę zwrócić uwagę na projekty podejmowane przez podległe mi służby w zakresie poprawy jakości powietrza, i chodzi tu nie tylko o wymianę pieców węglowych i liczne programy wsparcia dla mieszkańców, ale też zakup nowoczesnego taboru autobusowego czy nowe inicjatywy w zakresie utrzymania czystości – wymieniał Prezydent Krakowa.
Dobrym rozwiązaniem – zdaniem Jacka Majchrowskiego – było też powołanie wyspecjalizowanej jednostki zajmującej się zielenią w mieście. – Zmieniło się podejście do zieleni, poprawiła jakość roślinności, zwiększyły się środki na te zadania – mówił.
Wśród innych dziedzin, w których można pochwalić się już obecnie osiągnięciami, Prezydent Krakowa wymienił też m.in. rozbudowę bazy rekreacyjnej dla szkół, nowe miejsca w przedszkolach i żłobkach, pomoc społeczną i rozwój społeczeństwa obywatelskiego – w tym wsparcie dla organizacji non-profit czy konsultacje społeczne.
Jacek Majchrowski podkreślał, że jego priorytetem są mniejsze projekty, co nie oznacza braku dużych inwestycji infrastrukturalnych: – Chodzi tu przede wszystkim o projekty na północy Krakowa, a więc rozbudowa wyjazdu na Warszawę, czy linie tramwajowe do Górki Narodowej i na Azory. Te zadania, a także remonty torowisk w centrum i śródmieściu, realizacji parkingów P+R czy budowa ścieżek rowerowych to zadania na najbliższe lata – zapowiedział Prezydent. Przypomniał jednocześnie, że na tempo realizacji tych projektów miał wpływ fakt, że dopiero od sierpnia br. można było ogłaszać przetargi na projekty z unijnym dofinansowaniem.
Więcej o sprawozdaniu Prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego z dwóch lat kadencji:
Jakość powietrza
Priorytetem Miasta jest wymiana pieców. Tylko w tym roku wydano na ten cel ok. 80 mln zł, wygaszając tym samym prawie 6 tysięcy pieców i kotłowni. To rekord w historii naszego miasta. Rok wcześniej udało się zlikwidować 2,3 tysiąca pieców i kotłowni za 35 mln zł. W projekcie przyszłorocznego budżetu zapisano kolejne 100 mln zł.
Aby zachęcić jak największą liczbę krakowian do wymiany pieca, w tym roku zostały uproszczone formalności związane z przyznawaniem dotacji – Miasto wprowadziło formę bezgotówkowego rozliczenia, uproszczono wzory wniosków, zrezygnowano z wielu załączników, które trzeba było wcześniej wypełniać, a także dopuszczono możliwość składania wniosków nie tylko w urzędzie, ale też w Punktach Obsługi Mieszkańca w galeriach handlowych. Wielką wagę urząd miasta przykłada do kwestii informowania o jakości powietrza. Media otrzymują za pośrednictwem biura prasowego UMK codzienny komunikat o stanie jakości powietrza, a procedury informowania w przypadku wystąpienia stężeń pyłów mogących zagrozić naszemu zdrowiu wdrażane są przy niższych wskaźnikach, niż wymaga tego obowiązujące w Polsce prawo.
Wprowadzono dla kierowców darmową komunikację miejską w dniach, gdy stężenia zanieczyszczeń są najwyższe. Dzięki temu możemy pokazać mieszkańcom, że każdy nas swoim zachowaniem może przyczynić się do poprawy jakości powietrza. Z pewnością działania Krakowa mobilizują resztę województwa i wszystko wskazuje na to, że także sejmik podejmie uchwałę wprowadzającą normy jakości paliw i kotłów.
Zieleń
W lipcu tego roku minął pierwszy rok działalności nowej jednostki – Zarządu Zieleni Miejskiej, a efekty jej pracy są już widoczne w naszym mieście. Tylko w tym roku w Krakowie zostało zasadzonych ok. 2 tysiące drzew, 103 tysiące krzewów, 50 tysięcy roślin cebulowych, ponad 10 tysięcy bylin i 2 tysiące pnączy. W lasach miejskich pracownicy ZZM posadzili 12,5 tysiąca drzew. Bardzo dobrze zostały przyjęte donice z roślinami rozstawiane na ulicach, tam gdzie brakuje zieleni. W tym roku zdecydowanie więcej Miasto wydało na wykupy terenów pod zieleń. O ile w 2015 roku było to niecałe 3 mln zł m.in. na tereny pod park Drwinka i park Aleksandry oraz wymiana nieruchomości pod park Wincentego à Paulo, o tyle w tym roku Kraków wydał ponad 28 mln zł, z czego 25,7 mln na zakup Zakrzówka.
W tym roku wydatki na zieleń wyniosły 51 mln zł, z czego prawie 16 mln na inwestycje. Rok wcześniej – ok. 25 mln zł. Wydatki na zieleń w 2017 roku wyniosą w okolicach 100 mln zł.
Ekologiczna komunikacja miejska
W przypadku Krakowa ekologia to także dbałość o rozwój komunikacji miejskiej i o jakość taboru. Ten rok był pod tym względem wyjątkowy. Jeszcze nigdy w historii krakowskiego MPK nie dokonano tak gigantycznych zakupów. W lipcu przyjechało do Krakowa 60 autobusów spełniających normę EURO6, każdy z pojazdów o wartości blisko 1 mln zł, a w sierpniu MPK wzbogaciło swój tabor o 4 autobusy elektryczne. MPK kupiło także 12 autobusów hybrydowych – każdy z nich o wartości ok. 1 mln zł. W lipcu tego roku MPK podpisało umowę z Autosanem na dostawę 15 autobusów z silnikami EURO6, a w październiku zawarto umowę z Solarisem na dostawę 20 autobusów elektrycznych o wartości 2,5 mln każdy. Dzięki tym zakupom można było wycofać z ruchu część najstarszych autobusów, najbardziej szkodzących środowisku.
Czystość
Urząd Miasta Krakowa dużą wagę przykłada do standardów utrzymania czystości w mieście. Rok temu zostało wprowadzone „pogotowie czystościowe” działające przez całą dobę 7 dni w tygodniu i podejmujące prace interwencyjnie. Zostały podwyższone standardy utrzymania czystości wewnątrz I obwodnicy i Kazimierza, a jeżeli chodzi o liczbę koszy na ulicach miasta, Kraków osiągnął standard Wiednia – mamy ich obecnie 9 tysięcy.
Mówiąc o czystości, nie można pominąć całej działalności edukacyjnej prowadzonej przez miasto. W ciągu roku przez warsztaty przygotowane przez MPO dla różnych grup wiekowych przewinęło się ok. 10 tysięcy osób. Bardzo dobrze działa unikatowy w skali kraju, jedyny w Polsce realizowany na taką skalę program odbioru odpadów zielonych, które są odbierane w sposób ciągły niemal przez cały rok. Pod koniec ubiegłego roku rozpoczęła się realizacja, wspólnie z PCK, programu odbioru tekstyliów.
Zdrowie
Zapewnienie dostępu do świadczeń medycznych to obowiązek państwa. Celem miasta jest jednak doprowadzenie miejskich szpitali do najwyższego możliwego standardu poprzez przeprowadzanie kompleksowych remontów i wyposażanie tych placówek w najnowocześniejszy sprzęt. I tak jeżeli chodzi o szpital im. S. Żeromskiego, w 2014 roku na remonty i doposażenie miasto wydało 8,5 mln zł, w 2015 – 8,3 mln zł, a w 2016 – już 12 mln zł. W sumie prawie 29 mln zł. W tym samym czasie nakłady na szpital im. Narutowicza wyniosły blisko 21 mln zł.
Z roku na rok rosną także nakłady na profilaktykę. W 2015 roku na realizację miejskich programów polityki zdrowotnej miasto wydało 1 mln 390 tys. zł, z których skorzystało ponad 35 tysięcy osób – 6 tysięcy osób więcej niż rok wcześniej. W tym roku na profilaktykę zostało przeznaczone 1 mln 700 tys. zł.
Z roku na rok rośnie także liczba uczniów mogących korzystać z opieki medycznej na terenie szkoły. W 2014 roku miasto przeznaczyło na ten cel 307 tysięcy zł, obejmując opieką 11,5 tysiąca uczniów, w ubiegłym roku – 328 tys. zł, a opieką objętych zostało prawie 14 tys. uczniów. W tym roku na opiekę medyczną w szkołach miasto przeznaczyło już 600 tys. zł, czyli w ciągu dwóch lat wydatki zostały podwojone.
Sport i rekreacja
Inwestując w sport, inwestujemy także w nasze zdrowie i zdrowie naszych dzieci. Od 2014 roku do dziś miasto wydało na budowę i rewitalizację boisk przyszkolnych 19 mln zł, zyskując aż 71 nowych obiektów. Mijający rok to rozpoczęcie budowy hali 100-lecia Cracovii, obiektu wyczekiwanego przede wszystkim przez niepełnosprawnych sportowców. Z kolei Zespół Szkół Ogólnokształcących Sportowych na os. Handlowym wzbogacił się o kryty basen, unikatowy, bo z możliwością regulacji głębokości, a więc idealny do bezpiecznej nauki pływania. Wartość inwestycji wyniosła 12 mln zł. Miasto przygotowuje się już do budowy kolejnych basenów: na os. Na Kozłówce, przy ul. Mackiewicza oraz przy ul. Strąkowej.
Edukacja
Nie da się mówić o jakości życia w mieście, nie uwzględniając jakości kształcenia najmłodszych, a także oferty kulturalnej.
Co roku przybywa w Krakowie miejsc w przedszkolach Są pozyskiwane przede wszystkim poprzez rozbudowę istniejących obiektów: budynki przy ul. Emaus, Wrobela, Aleksandry, Golikówka czy Mackiewicza, w sumie dało to nowe miejsca dla 275 dzieci. Do końca tego roku będzie też gotowe nowe sześciooddziałowe przedszkole przy ul. Babińskiego. To nie koniec inwestycji – w budowie jest 6-oddziałowe przedszkole przy ul. Kościuszkowców dla 150 dzieci, a 4 nowe oddziały dla setki dzieci powstaną przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 15 przy ul. Rydygiera. Na etapie opracowania dokumentacji są 4-oddziałowe przedszkola na os. Gotyk i os. Kliny.
Dla miasta ważna jest lepsza jakość edukacji i wychowania, mająca umożliwić krakowskim uczniom rozwijanie zdolności i zainteresowań. Realizowany są więc „Program rozwijania uzdolnień matematycznych”, „Szachy w szkole”, „Angielski 5 razy w tygodniu” czy „Zdrowy oddech – aktywna edukacja ekologiczna”. Na szczególną uwagę zasługuje innowacyjny w skali kraju projekt pilotażowy „Krakowscy indywidualni”. Jego celem jest indywidualizacja procesu uczenia się, poznanie mocnych stron i predyspozycji uczniów, tak by dobrać najlepsze dla nich techniki uczenia się. Projekt realizowany jest w 20 samorządowych szkołach – 10 podstawówkach i 10 gimnazjach.
Po półtorarocznym pilotażu zostało powołane do życia Centrum Wsparcia Wobec Przemocy Szkolnej. To efekt doskonałej współpracy pomiędzy Krakowskim Ośrodkiem Terapii a Fundacją Falochron.
Miasto zacieśniło także współpracę z radami rodziców. Prezydent Krakowa co roku spotyka się z przewodniczącymi rad szkół, a na portalu edukacyjnym uruchomiona została zakładka adresowana do rodziców – „Krakowska szkoła współpracy”. Ta współpraca bardzo się przyda podczas rozpoczynanych właśnie konsultacji dotyczących planowanej przez rząd reformy edukacji i co za tym idzie – konieczności reorganizacji sieci szkół na terenie miasta.
Kultura
Po dwóch latach kadencji udało się przygotować realizację wielu zadań z dziedziny kultury. Gmina Miejska Kraków pozyskała 57 mln zł dofinansowania dla Muzeum Historycznego Miasta Krakowa na projekt „Krzysztofory – muzeum kompletne” oraz dla Muzeum Inżynierii Miejskiej na kolejny etap rewaloryzacji. Zadania mają w sumie wartość ponad 82 mln zł.
Na ukończeniu są prace związane ze stworzeniem na Bielanach magazynów dla MHK oraz prace w Zajeździe św. Benedykta na potrzeby Muzeum Podgórza. Rozpoczyna się modernizacja Muzeum Historii Fotografii przy ul. Józefitów oraz przygotowania do budowy nowej siedziby tego muzeum przy ul. Rakowickiej 22, na terenie kupionym od Agencji Mienia Wojskowego. Niebawem zacznie się także rewitalizacja Bunkra Sztuki.
Remont i adaptacja kina Światowid na potrzeby Muzeum PRL ma już zapewnione finansowanie z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego – w sumie blisko 50 mln zł w latach 2016–2018. Natomiast w październiku został rozstrzygnięty konkurs na wykonanie scenariusza wystawy wraz z jej aranżacją.
Pomoc społeczna – dla najstarszych, dla najmłodszych
Istotne miejsce w społeczności Krakowa zajmują seniorzy – ważna jest pomoc i aktywizacja seniorów. W ubiegłym i bieżącym roku w Krakowie powstało już 16 Centrów Aktywności Seniora. O ile pod koniec ubiegłego roku korzystało z nich 830 osób, obecnie jest to już 1,5 tysiąca. Działalność CAS-ów to przykład na doskonałą współpracę miasta z organizacjami pozarządowymi, które prowadzą Centra. Dzięki nim seniorzy mogą spotykać się podczas kursów, koncertów czy warsztatów.
Nowością realizowaną w tej kadencji jest organizowany obecnie już po raz drugi konkurs na działania międzypokoleniowe „Działajmy razem”, którego celem jest integracja uczniów i osób starszych. W pierwszej edycji konkursu w działaniach łączących pokolenia wzięło udział 400 młodych osób i 500 seniorów. Obecnie trwa druga edycja konkursu, w której realizowanych jest 7 projektów, a jej podsumowanie odbędzie się w lutym przyszłego roku.
Żłobki
Na drugim biegunie mamy najmłodszych mieszkańców naszego miasta. Od lat jedną z największych bolączek młodych rodziców jest znalezienie dla malucha miejsca w żłobku. W porównaniu z 2014 rokiem w żłobkach gminnych przybyło 325 miejsc, co oznacza, że obecnie Gmina Miejska Kraków dysponuje 2585 miejscami w żłobkach gminnych. Tym samym rosną wydatki na utrzymanie miejsc w żłobkach – w 2014 roku przeznaczono na ten cel 25 mln 700 tys. zł, a w tym roku – już 34 mln zł. Z roku na rok miasto dotuje też coraz więcej miejsc innych niż gminne żłobki i kluby dziecięce. O ile jeszcze w 2014 roku było to tylko 939 miejsc za 1 mln 800 tys. rocznie, to obecnie jest ich już 2800 za 8 mln 700 tys. zł rocznie.
Obywatele
Miasto Kraków jest liderem w Polsce, jeżeli chodzi o zlecania zadań publicznych do realizacji podmiotom trzeciego sektora. W roku 2014 przekazało NGO’som na ten cel 61 mln zł, rok później – 66 mln zł, w tym roku jest to już 81 mln zł. To pokazuje, jak ważnym dla miasta partnerem w realizacji jego zadań są organizacje pozarządowe. Szczególnie cenna jest ta współpraca w dziedzinie pomocy społecznej – opieki nad seniorami, osobami niepełnosprawnymi, dziećmi i wszystkimi potrzebującymi pomocy.
Miasto prowadzi też szeroko zakrojone konsultacje społeczne – nie jest niczym nadzwyczajnym, że biuro planowania przestrzennego regularnie organizuje pozaproceduralne konsultacje z mieszkańcami, przygotowując plany zagospodarowania przestrzennego. Proces konsultacji z mieszkańcami zintensyfikował także ZIKiT. Miasto poszukuje coraz to nowych, dogodniejszych dla mieszkańców miejsc, w których mogą spotkać się z urzędnikami, uzyskać informację czy podzielić się swoimi uwagami – urzędnicy są w tramwajach, w namiotach na ulicach i w centrach handlowych.
3 sierpnia 2015 roku powstało w Krakowie Centrum Obywatelskie – miejsce integrujące organizacje pozarządowe oraz wspierające inicjatywy lokalne. Od tego czasu przewinęło się przez nie prawie 8 tysięcy mieszkańców i przedstawicieli organizacji pozarządowych, zrekrutowano ponad 300 wolontariuszy i zrealizowano prawie 180 godzin szkoleń i 141 godzin w zakresie doradztwa.
Rowery
Co roku przybywa w Krakowie ścieżek rowerowych. W połowie 2014 roku w Krakowie było 150 km tras rowerowych. Obecnie jest niecałe 190 km, przy czy zauważyć należy, że jeszcze nie ruszyły inwestycje związane z wykorzystaniem funduszy Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych. W ramach ZIT planowana jest budowa ponad 35 km ścieżek.
Inwestycje drogowe i komunikacja zbiorowa
Dwa pierwsze lata kadencji samorządu 2014–2018 to w dużej mierze przygotowania do realizacji przedsięwzięć zapowiedzianych w programie wyborczym Prezydenta Jacka Majchrowskiego. To przede wszystkim inwestycje drogowe na północy Krakowa. We wtorek 29 listopada została podpisana umowa na dofinansowanie przebudowy al. 29 Listopada – w ciągu najbliższych dwóch lat zdecydowanie uda się więc poprawić warunki podróżowania z północnej części Krakowa do centrum. Zostały uruchomione procedury przetargowe na ul. Igołomską. W przyszłym roku rozpocznie się budowa tramwaju Krowodrza Górka – Górka Narodowa. Kontynuowane są przygotowania do przedłużenia linii na Azory. Rozstrzygnięty został też przetarg na budowę Trasy Łagiewnickiej wraz z tunelem tramwajowym Kurdwanów – Zakopiańska.
Niebawem rozpocznie się budowa wyczekiwanych parkingów Park&Ride na Bieżanowie, Kurdwanowie i Małym Płaszowie. W przyszłorocznym budżecie zarezerwowane zostały środki na rozpoczęcie prac projektowych ul. Iwaszki, jako alternatywy dla al. 29 Listopada.
Szczególnie ważne są inwestycje w komunikację zbiorową. Miasto rozpoczęło program modernizacji torowisk: w tym roku na rondzie Kocmyrzowskim, w przyszłym na ul. Basztowej od Długiej do Pawiej, Zwierzynieckiej, Kościuszki. W projekcie przyszłorocznego budżetu na remont torowisk zapisano 45,5 mln zł. Realizacja programu modernizacji torowisk zaplanowana jest do 2021 roku, a jej wartość wyceniono na 150 mln zł, z czego 76 mln będzie pochodzić z Unii Europejskiej.
By zachęcić krakowian do korzystania z komunikacji miejskiej, w październiku miasto wprowadziło wzmocnienia w kursowaniu autobusów i tramwajów. Kolejne są planowane w przyszłym roku. Ci krakowanie, którzy skorzystają z oferty MPK, mogą liczyć na pomoc 50 umundurowanych kontrolerów.
Niewątpliwie najważniejszym wydarzeniem tego roku były Światowe Dni Młodzieży. Miasto działało w tym czasie jak dobrze naoliwiona maszyna – tylko w ciągu sześciu godzin krakowscy przewoźnicy przewieźli tylu pasażerów, ile kolej w cztery dni, a portal miejski zanotował w czasie ŚDM 9,5 mln użytkowników. O Krakowie mówiły media z całego świata, a miasto świetnie działało w ekstremalnie trudnych warunkach. To wydarzenie zapisało się już w historii naszego miasta, a krakowianie powinni być z tego powodu dumni.
