Fundacja Wisławy Szymborskiej planuje budowę pawilonu poświęconego poetce. Ma się w nim znaleźć m.in. wystawa poświęcona krakowskiej noblistce, wystawy czasowe eksponujące życie literackie miasta, kawiarnio-księgarnio-czytelnia, sala audiowizualna oraz sale warsztatowo-seminaryjne i biurowe pozwalające na organizację spotkań i festiwali literackich. Pawilon ma powstać na obszarze przylegającym do parku im. Wisławy Szymborskiej przy ul. Karmelickiej.

2 lipca w parku im. Wisławy Szymborskiej prezydent Krakowa Aleksander Miszalski, prezes zarządu Fundacji Wisławy Szymborskiej Michał Rusinek oraz członek zarządu fundacji Marek Bukowski podpisali umowę dotyczącą dzierżawy nieruchomości gruntowej znajdującej się przy ul. Karmelickiej.

Umowa została zawarta na 30 lat. Podpisanie dokumentu odbyło się – symbolicznie – w dniu 101. rocznicy urodzin poetki, w pierwszą rocznicę otwarcia parku im. Wisławy Szymborskiej. Na działce ma powstać Pawilon Wisławy Szymborskiej – wyjątkowe miejsce prezentacji poezji, żywe centrum kultury, w którym prowadzona będzie działalność wystawiennicza, edukacyjna i szeroko pojęta działalność kulturalna.

Budynek powstanie na terenie przylegającym do parku im. Wisławy Szymborskiej, tworząc z nim spójną całość. Fundacja wydzierżawia działkę o powierzchni 718 m². Teren ten był wcześniej przeznaczony pod powstanie budynku o przeznaczeniu kulturalnym, ale projekt nie został zrealizowany równocześnie z budową parku. Fundacja Wisławy Szymborskiej przejęła na siebie obowiązek realizacji planu zabudowy.

„Jarmark cudów” i wiele funkcji

W pawilonie znajdzie się długo wyczekiwana wystawa poświęcona noblistce − „Jarmark cudów”, a także miejsce na wystawy czasowe prezentujące życie literackie miasta. Bezpośrednio połączona z parkiem będzie kawiarnio-księgarnio-czytelnia. W pawilonie powstanie także wielofunkcyjna sala audiowizualna oraz sale warsztatowo-seminaryjne i biurowe. Na ostatnim piętrze znajdzie się „literacka” restauracja z pięknym widokiem na Kraków. Pawilon ma mieć charakter otwarty i dostosowany do potrzeb zarówno mieszkańców Krakowa, jak i gości polskich oraz zagranicznych. Będą w nim mogły odbywać się spotkania i warsztaty, przede wszystkim w czasie licznych krakowskich festiwali literackich.

− Od roku mieszkanki, mieszkańcy i odwiedzający miasto goście korzystają z parku im. Wisławy Szymborskiej. Betonowy parking zamienił się w lubiane miejsce pełne zieleni i poezji. Do ważnych krakowskich adresów związanych z noblistką – ul. Radziwiłłowskiej, Chocimskiej, Królewskiej czy Piastowskiej − dołączyła ul. Karmelicka, wobec której Fundacja Wisławy Szymborskiej ma dalsze plany zmierzające do utworzenia tu pawilonu poświęconego poetce. Miasto już wielokrotnie wspierało różne działania fundacji, jest też partnerem wielu jej inicjatyw. Teraz oddajemy w dzierżawę działkę, licząc że planowany tu pawilon jeszcze mocniej podkreśli literackie konteksty naszego miasta − Miasta Literatury UNESCO – mówi prezydent Krakowa Aleksander Miszalski.

Budynek pawilonu zaprojektowany zostanie zgodnie z wytycznymi zawartymi w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego, w sposób spójny zarówno z historyczną zabudową ulicy Karmelickiej, jak i z otwartą przestrzenią parkową. Środki na jego budowę będą pochodziły ze źródeł publicznych i prywatnych. Fundacja Wisławy Szymborskiej zobowiązała się do realizacji projektu do końca 2028 roku.

− Postać Wisławy Szymborskiej jest szeroko rozpoznawalna nie tylko w Polsce, ale i za granicą. A jej twórczość − to poezja nie tylko najchętniej czytana przez polskich czytelników i czytelniczki, ale także najchętniej tłumaczona na inne języki. I choć poetka pewnie by się z tego śmiała, to trzeba zauważyć, że stała się swego rodzaju „marką”, i to międzynarodową. Ogromnie się cieszę, że wreszcie pojawiła szansa, żeby w Krakowie, w jej mieście, przy parku jej imienia, powstał pawilon jej poświęcony. Nie będzie to muzeum, by nie rzec: mauzoleum. Będzie to żywe centrum kultury, które pozwoli wzmocnić rangę Krakowa jako Miasta Literatury UNESCO i w nowoczesny sposób promować czytelnictwo, zwłaszcza czytanie poezji. I jestem przekonany, że stanie się ważnym miejscem na mapie Krakowa – podkreśla Michał Rusinek, prezes zarządu Fundacji Wisławy Szymborskiej.

Poezja w zieleni

Przypomnijmy, że park im. Wisławy Szymborskiej został otwarty 2 lipca 2023 r. Został utworzony przez miasto w ramach inicjatywy, którą w budżecie obywatelskim poparło blisko 9 tys. krakowian. Kiedy pojawił się pomysł, by został poświęcony krakowskiej noblistce, aprobatę w formie petycji wyraziło kilka tysięcy osób z całej Polski.

Zamiast betonowego parkingu, który funkcjonował tam wcześniej, powstała przyjazna, zielona przestrzeń, podzielona na różnobarwne ogrody. Poszczególne elementy parku nawiązują zarówno do historii miejsca, jak też patronki. Znajdziemy tam niewielki sad z drzewami owocowymi, przestrzenie porośnięte trawą i kwiatami, kaskadowo opadający strumyk z nasadzeniami roślinności wodnej oraz część leśną dającą schronienie w cieplejsze dni. Wśród zieleni umieszczone zostały poetyckie cytaty z wiersza „Możliwości”. A obok parku, na ścianie budynku na ul. Karmelickiej 28 powstał mural, którego centralnym elementem jest wiersz „Nic dwa razy”. Są na nim także grafiki korespondujące z inną dziedziną artystycznej działalności poetki – kolażami.

Fundacja Wisławy Szymborskiej została założona w kwietniu 2012 roku, na mocy testamentu pozostawionego przez noblistkę. Do zadań organizacji należy opieka nad spuścizną literacką Wisławy Szymborskiej, a także działalność popularyzatorska i edukacyjna w zakresie propagowania polskiej kultury, twórczości literackiej, naukowej i czytelnictwa w Polsce oraz za granicą, jak również wspieranie idei tolerancji oraz kultury dialogu w życiu publicznym.

Od 2013 r. Fundacja przyznaje Nagrodę im. Wisławy Szymborskiej za tom poetycki wydany w języku polskim lub przełożony na język polski. Fundacja w ramach Funduszu Zapomogowego udziela także pomocy finansowej pisarzom i tłumaczom w trudnej sytuacji materialnej oraz przyznaje Nagrodę im. Adama Włodka młodym pisarzom, tłumaczom oraz literaturoznawcom.