Prawie setka prac i mnóstwo pomysłów na to, jak mogłaby wyglądać zewnętrzna część stacji metra w Krakowie. Zakończył się studencki konkurs na plakat ilustrujący wizję wejścia do stacji metra „Dworzec Główny”. Młodzi architekci z Politechniki Krakowskiej pokazali, że przyszłość transportu w Krakowie może być funkcjonalna, estetyczna, artystyczna – i bardzo inspirująca.

Studenckie wizje zaproszeniem do dyskusji

– To, co zobaczyliśmy, przerosło nasze oczekiwania. Kreatywność, odwaga i wrażliwość na miejską przestrzeń – tym wykazali się młodzi architekci. Ten konkurs nie miał wyłonić projektu do realizacji, ale wizję, która poruszy wyobraźnię i zaprosi do dyskusji. I to się udało – mówi Stanisław Mazur, zastępca prezydenta Krakowa.

– Kraków przygotowuje budowę metra także w przestrzeni miasta, aby wzmacniać świadomość mieszkańców, że projekt metro jest w trakcie przygotowania. Chcemy, by krakowianki i krakowianie byli współtwórcami tego projektu – od strony funkcjonalnej i estetycznej – zaznacza.

Spośród aż 92 nadesłanych prac jury wybrało trzy najlepsze: autorstwa Anny Bryksy (opiekun: dr inż. arch. Anna Mielnik), Jana Meresa (opiekun: dr inż. arch. Maciej Skaza) oraz Katarzyny Półchłopek (opiekun: prof. Maria Jolanta Żychowska). Dodatkowo przyznano dwie nagrody specjalne – zastępcy prezydenta Krakowa Stanisława Mazura oraz rektora Politechniki Krakowskiej Andrzeja Szaraty.

Wyróżnienie prezydenta otrzymał zespół w składzie: Małgorzata Łyko, Weronika Florek, Małgorzata Węgrzyn i Jakub Targosz (opiekun: dr inż. arch. Hanna Hrehorowicz-Gaber), natomiast rektor nagrodził zespół Marty Szleper i Patryka Tatary (opiekun: dr inż. arch. Filip Suchoń).

– Cieszy nas ogromne zainteresowanie konkursem – ponad 90 zgłoszonych prac to dowód na to, że nasi studenci chcą aktywnie uczestniczyć w kształtowaniu przyszłości miasta. Projekty były śmiałe, nieszablonowe, pełne świeżych idei. Pokazują, jak duży potencjał twórczy drzemie w młodym pokoleniu projektantów – mówi prof. Andrzej Szarata, rektor Politechniki Krakowskiej.

– Choć koncepcje mają charakter ideowy, już dziś mogą inspirować do dalszych działań i być ważnym głosem w miejskiej debacie o przestrzeni publicznej. To dla nas duża satysfakcja, że Politechnika Krakowska jest miejscem, w którym rodzą się idee służące całej wspólnocie miejskiej – dodaje.

Od rzeźby do witrażu

Nagrodzone projekty prezentują trzy zupełnie różne, a zarazem wyjątkowo dojrzałe wizje tego, jak mogłoby wyglądać wejście do stacji metra „Dworzec Główny”.

Anna Bryksy zaproponowała monumentalną rzeźbiarską formę – klin z surowego materiału, inspirowany brutalizmem i minimalizmem, który staje się nie tylko punktem dostępu do komunikacji, ale też symboliczną bramą i miejskim znakiem tożsamości.

Jan Meres sięgnął po krakowską tradycję witrażownictwa, tworząc ażurową strukturę ze szkła barwionego w masie i stali nierdzewnej, reagującą na światło i otoczenie – funkcjonalną, ale też poetycką instalację publiczną.

Z kolei Katarzyna Półchłopek zaprojektowała lekką, organiczną konstrukcję zadaszenia w odcieniu błękitu, inspirowaną logo Krakowa – nowoczesną formę architektury parametrycznej, która łączy estetykę z użytecznością i z każdej strony przypomina literę „M”, stając się współczesnym symbolem miejskim.

Metro – technologia wpisana w charakter miasta

Prace oceniane były przez jury złożone z przedstawicieli władz miasta i uczelni. Poza I Zastępcą Prezydenta Miasta oraz rektorem Politechniki Krakowskiej, w skład jury weszli również: prof. dr hab. inż. arch. Magdalena Kozień-Woźniak – dziekan Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, prof. dr hab. inż. arch. Tomasz Kozłowski – prodziekan ds. organizacji WA PK oraz komisarz konkursu dr inż. arch. Grzegorz Twardowski.

Prof. Magdalena Kozień-Woźniak podkreśla, że uczestnicy konkursu znakomicie zrealizowali idee za nim stojące: „Artystyczne wizje przyszłych architektów miały być pretekstem do dyskusji na temat współczesnych wyzwań przestrzennych i komunikacyjnych Krakowa. Miały pokazać, że projekt metra w Krakowie to nie tylko odpowiedź na potrzeby komunikacyjne i przedsięwzięcie technologiczne. To też interwencja w przestrzeń miejską, która powinna harmonizować innowacyjne rozwiązania z charakterem i tradycją miasta. Pomysły naszych studentów doskonale wpisują się w te intencje konkursu. Wyjście z metra przed Dworcem Głównym w Krakowie nie tylko wskazuje lokalizację stacji podziemnej. Wyjście z metra na placu w centrum Krakowa może być wieżą widokową, muzeum, a nawet witrażem, czyniąc metro elementem kształtującym przestrzeń publiczną miasta.”

Każda z nagrodzonych prac również uhonorowana nagrodą finansową – zarówno dla autorów, jak i opiekunów naukowych. Wyróżnione projekty, choć mają charakter koncepcyjny, odgrywają ważną rolę – inicjują rozmowę o tym, jak metro w Krakowie ma wyglądać nie tylko od strony inżynieryjnej, ale także wizualnej i społecznej.

– Dla studentów to wyjątkowa okazja, by ich głos został naprawdę usłyszany i doceniony. A dla miasta – szansa na zobaczenie przyszłości oczami tych, którzy już niedługo będą ją współtworzyć zawodowo. Cieszymy się, że możemy być częścią tego procesu – mówi Monika Firlej, dyrektor FutureLab Politechniki Krakowskiej.

– Zespoły studenckie miały okazję również na rozwój interdyscyplinarny dzięki wykładom eksperckim, które odbywały się w ramach konkursu, poszerzyć horyzont poza wiedzę architektoniczną. Prace, które powstały, to nie tylko estetyczne propozycje – to również głos pokolenia, które marzy o Krakowie funkcjonalnym, zielonym i otwartym – dodaje.

Ostatnią nagrodę przyznają mieszkańcy

Od dziś za pośrednictwem głosowania na oficjalnym profilu miasta na Facebooku będzie można wybrać jedną z 23 nominowanych prac, która otrzyma Nagrodę Mieszkańców. To okazja, by krakowianie włączyli się w kształtowanie wizji metra – wskazując projekt, który ich zdaniem najlepiej oddaje ducha miasta, łączy estetykę z funkcjonalnością i może stać się rozpoznawalnym symbolem nowoczesnego Krakowa.

• Regulamin głosowania internetowego na najlepszy poster i wizualizację wejścia do stacji metra „Dworzec Główny” w Krakowie [PDF]

Wystawa z uczelni prosto do przestrzeni Krakowa

Materiały konkursowe zostaną wykorzystane w działaniach komunikacyjnych miasta – jako punkt wyjścia do rozmów o tym, jak powinno wyglądać metro w Krakowie. Już wkrótce wybrane prace będzie można zobaczyć w przestrzeni publicznej – na specjalnej wystawie na Plantach – przy tunelu pieszym w kierunku placu Jana Nowaka-Jeziorańskiego i dworca Kraków Główny. To pierwszy raz, kiedy wizje młodych architektów będą tak blisko miejskiego życia, dostępne dla wszystkich mieszkańców i podróżnych.